بی بی سی
اکنون دیگر تردیدی نیست که استرسهای قابل ملاحظه و درازمدت در کودکی بر سلامت و سعادت فرد در تمام عمر اثر منفی دارد. این تجربیات ناگوار رشد و تکامل مغز را به تاخیر انداخته و دچار اختلال میکند که در نهایت به بیماریهای روانی یا مشکلات اجتماعی منجر میشود، مشکلاتی مثل اعتیاد، افسردگی، اختلالات خوردن، رفتارهای پرمخاطره جنسی و ابتلا به اچآیوی/ایدز.
تجربیات ناگوار دوران کودکی بنا بر استاندارد سازمان بهداشت جهانی، رویدادهایی است که در ۱۸ سال اول زندگی بیش از یک بار تکرار شدهاند و سلامت کودک را حتی در سالهای بزرگسالی به خطر میاندازند:
- آزار جسمی: هر نوع ضربه و آسیب دردناک که یکی از اعضای خانواده به عمد به کودک بزند
- آزار عاطفی: هر نوع توهین و تحقیر کودک از طرف یکی از اعضای خانه یا تهدید به ترک کردن کودک یا بیرون انداختن او از خانه
- آزار جنسی: هر نوع عملی با کودک که ماهیت جنسی داشته باشد
- اعتیاد یکی از اعضای خانه به هر نوع ماده مخدر/محرک، الکل یا داروهای طبی که باعث عدم رسیدگی به نیازهای کودک شود
- زندانی شدن یکی از اعضای خانه
- افسردگی مزمن، بیماری روانی، یاخودکشی یکی از اعضای خانه
- هر نوع خشونت خانگی و ضرب و شتم بین دیگر اعضای خانه که کودک شاهد آن باشد
- عدم درک مسائل کودک و بیتوجهی به کار و برنامه او در اوقات فراغت
- ندادن غذای مناسب یا نفرستادن کودک به مکتب یا عدم مراقبت کافی از کودک
- زورگویی: اینکه در خانه و محله و مکتب همسن و سالهای کودک به او زور بگویند
زورگویی یعنی یک یا چند نفر کودک یا نوجوان کسی دیگر را با اعمال و حرفهای بد و ناخوشایند آزار بدهند. وقتی یک کودک یا نوجوان به شکلی ناخوشایند به دفعات مسخره شود یا عمدا از خیلی کارها محروم شود هم زورگویی است. اما وقتی دو کودک یا نوجوان همسن با قدرت و توان مشابه با هم بحث یا دعوا میکنند یا به شکلی دوستانه و برای تفریح سر به سر هم میگذارند زورگویی نیست.
- اینکه کودک شاهد خشونت در اجتماع یا کتک خوردن دیگران باشد یا شاهد اینکه دیگران با چاقو یا اسلحه تهدید شوند یا واقعا با این سلاحها هدف قرار بگیرند (منظور دیدن آن در تلویزیون و فیلم نیست).
- و اینکه کودک شاهد خشونت جمعی بوده باشد؛ مثل جنگ، عملیات تروریستی، کشمکشهای قومی یا سیاسی، نسلکشی، سرکوب، مفقود شدن، شکنجه، خشونت سازمانیافته مثل سرقت مسلحانه یا نزاع اراذل و اوباش. اینکه بر اثر این اتفاقات خانه کودک ویران شده باشد یا کسی از اعضای خانواده یا دوستان او از سربازان، پلیس، افراد شبهنظامی یا اراذل و اوباش کتک خوده باشد یا به همین دلیل جان خود را از دست داده باشد.
- در نهایت درگذشت پدر و مادر یا سرپرست یا طلاق و جدایی پدر و مادر هم تجربه ناگواری برای کودک است.
اما کودکی ناگوار فقط به مشکلات روحی و رفتاری محدود نمیماند و قربانیان کودکآزاری بیشتر در معرض بیماریهایی مثل سرطان، بیماریهای قلبی، بیماریهای مزمن و بیماریهای دستگاه ایمنی قرار دارند و در مجموع عمر کوتاهتری دارد.
علاوه بر این احتمال اینکه قربانیان کودکآزاری در بزرگسالی هم قربانی خشونت و سوء استفاده شوند بیشتر از کسانی است که این تجربههای ناگوار را نداشتهاند و از طرف دیگر قربانی کودکآزاری، خود به احتمال بیشتری ممکن است با دیگران خشونت یا از آنها سوء استفاده کند.
تحقیقات نشان دادهاند که هر چه شدت اتفاقات ناگوار در کودکی بیشتر باشد تاثیر منفی آن بر بقیه عمر هم شدیدتر است.
از نظر روانی انواع بیماریهای روانی، افسردگی، خودکشی، سیگار کشیدن و اعتیاد و احتمال خشونت خانگی در بزرگسالی افزایش می یاید.
از نظر جسمی، چاقی، دیابت، بیماریهای قلبی، نارسایی کبدی، سرطان، سکته مغزی، بیماریهای مزمن و انسدادی ریه و شکستگی استخوان احتمال بیشتری پیدا میکند.
از نظر فردی و اجتماعی، احتمال ادامه تحصیلات یا موفقیت تحصیلی کاهش یافته و غیبت از کار، مشکلات شدید مالی و ناتوانی در انجام وظیفه مناسب در سر کار افزایش مییابد. حاملگی در سن پایین، بیماریهای آمیزشی و حتی احتمال قرار گرفتن در معرض تجاوز برای قربانیان کودکآزاری بیشتر است.
هر چه تجربیات ناگوار دوران کودکی بطور مستمر و به دفعات و در مدتی طولانی اتفاق بیفتد احتمال اینکه عوارض این اتفاقات تلخ تاثیر شدیدتری بر زندگی فرد بگذارد بیشتر میشود.
با این حال تجربیات ناگوار کودکی الزاما به آسیبهای جسمی و روحی و رفتاری منجر نمیشود، اگر عوامل محافظ به اندازه کافی وجود داشته باشند کودک میتواند دچار این عوارض نشود یا شدت آنها به حداقل برسد.
برگرفته از سایت بی بی سی فارسی