احترام یک رفتار اکتسابی، آموختنی، و متقابل است. برای آموزش احترام به فرزندان ابتدا مهم است تا والدین نمونۀ عملی رفتار محترمانه باشند.

آموزشِ احترام به فرزندان

نویسنده: زهره بانی

ویرایش: اسماعیل درمان

احترام یک رفتار اکتسابی، آموختنی، و متقابل است. برای آموزش احترام به فرزندان ابتدا مهم است تا والدین نمونۀ عملی رفتار محترمانه باشند.

احترام گذاشتن یک ویژگی اکتسابی است که باید در طول زندگی فرا گرفته شود. یک اصل نیز در این ارتباط وجود دارد و آن این‌که اگر کسی می‌خواهد مورد احترام دیگران واقع شود باید به دیگران احترام بگذارد.

پیش از آن که جوانان را سرزنش کنیم و بگوییم نسل جوان احترام گذاشتن به بزرگسالان را فراموش کرده است، بیایید صادقانه از خود بپرسیم که ما در مورد آموزشِ احترام برای فرزندان‌مان چه کرده ایم؟

این سوال را می‌پرسم زیرا یکی از کارهای مفید تربیتی مشاهدۀ مردم است، یا بعبارتی توجه به راه‌ها و روش‌هایی است که مردم با یکدیگر رفتار و تعامل می‌کنند. این دقت و توجه شامل تمام گروه‌های سنی می‌شود. یکی از مشکلات عمده‌ای که وجود دارد این است که والدین هیچ‌گاه فرزندان خود را احترام نمی‌کنند، بنابرین کودکان نه تنها والدین خود را مورد احترام قرار نمی‌دهند بلکه به هیچ‍‌کس دیگر، حتی به خودشان هم احترام نمی‌گذارند.

اما این نقیصه هرگز به این معنی نیست که شما والدین خوب و مناسبی نیستید، بلکه می‌خواهم توجه بیشتری به این موضوع مهم داشته باشید و بدانید که باید بیشتر با فرزندان‌ تعامل داشته باشید و در رفتار فرزندان با خودتان و دیگران بیشتر دقت کنید.

آموزش رفتار احترام‌آمیز یکی از مهم‌ترین وظایفی است که به‌عهده والدین است و بهترین روش آموزش آن، نشان دادن احترام است، آن هم نه احترام به دیگر بزرگسالان، بلکه احترام به خود فرزندان.

از سوی دیگر، احترام گذاشتن را با اطاعت و فرمانبرداری اشتباه نکنید و این نکته را نیز مد نظر داشته باشید که اگر کسی در خانه شخص محترمی نباشد بیرون از خانه نیز هرگز نمی‌تواند به دیگران احترام بگذارد.

بیایید روش‌های آموزش احترام گذاشتن را مورد بررسی قرار دهیم:

به کودکان گوش فرا دهید تا آن‌ها نیز به شما گوش فرا دهند

زمانی که فرزندتان با شما صحبت می‌‌کند، با توجه به سخنانش گوش فرا می‌دهید یا این‌که هم‌زمان مشغول انجام چند کار دیگر هستید؟ انجام چند کار به طور هم‌زمان یا مشغله داشتن اصلاً بد نیست، اما فرزندان نیاز به توجه دارند و هر چه را که می‌گویند یا انجام می‌دهند باید برای شما با ارزش و قابل توجه باشد. بدانید که هر کاری با هر درجه اهمیتی را می‌توان برای دقایقی به تأخیر انداخت. به چشمان فرزندان خود نگاه کنید. از خودتان بپرسید تا کنون چند بار مجبور شده‌اید به دیگران بگویید “وقتی با تو حرف می‌زنم به من نگاه کن” وبعد ارزیابی کنید که آیا هر زمان که فرزندان‌تان با شما صحبت می‌کنند به آن‌ها نگاه می‌کنید؟

به گونه‌ای رفتار کنید که بفهمند برای شما اهمیت دارند و شما برای ارتباط با آن‌ها زمان می‌گذارید و به آن‌ها توجه می‌کنید. مطمئن باشید که آن‌ها هم همین رفتار را در مورد شما و دیگران انجام خواهند داد.

صداقت بهترین سیاست است

آیا یک فرد دروغگو قابل احترام است؟ و آیا شما به کسی که مورد احترام‌تان است دروغ می‌گویید؟ قطعاً این‌گونه نیست.

اگر مرتکب اشتباهی شدید، آن را بپذیرید و عذرخواهی ‌کنید، زیرا این نوع رفتار به خصوص در مورد فرزندان کم سن‌تر بسیار با ارزش است. این خیلی مهم است چون در نظر کودکان درین سن و سال، والدین موجوداتی کامل و مطلق هستند و اگر ببینند والدین‌شان هم ممکن است اشتباه کنند و در صورت بروز اشتباه، آن را می‌پذیرند و عذرخواهی می‌کنند، از طریق رفتار و عمل‌کرد والدین بهتر و موثرتر آموزش می‌بینند.

بیشتر به صفات مثبت فرزندان‌تان بپردازید تا اشاره به جنبه‌های منفی آنان

اگر فرزند شما مرتکب اشتباهی شد یا موفقیتی را که مورد توقع شما بود کسب نکرد، هرگز تحقیرش نکنید، او را خجالت‌زده و شرمسار نکنید، و به هیچ عنوان به او توهین نکنید. این به معنی رابطه سرد و سخت با فرزند نیست.

زمان مناسب شوخی را رعایت کنید مثلا اگر با او می‌خواهید شوخی کنید یا مزاح کنید این کار را در حین بازی کردن انجام دهید، نه بعد از یک شکست یا زمان ناامیدی که او را به شدت تحت تاثیر قرار داده. از فرزندتان تعریف کنید اما مراقب باشید که در این زمینه زیاده‌روی نکنید که شکل حقیقی خود را از دست بدهد و دروغ شود. هر گاه خواستار ایجاد تغییری در فرزندتان هستید روی جنبه‌های مثبت وی تاکید کنید، همین امر باعث می‌شود که او هر چه بیشتر اعمال مثبت را انجام دهد.

 با دیگران همان‌گونه رفتار کنید که دوست دارید دیگران با شما رفتار کنند

در مورد فرزندتان محدودیت‌هایی را اعمال کنید که خود آن‌ها را رعایت می‌کنید. آیا شما به فرزندتان نشان داده‌اید که هنگام ورود به حریم آن‌ها یا زمان استفاده از لوازم آن‌ها برای خود محدودیت‌هایی قایلید؟ در منزل فرزندان برای ورود به فضایی که در آن بسته است باید دربزنند و تا اجازه نگرفتند یا از طرف ما دعوت نشدند، نباید وارد اتاق خواب ما بشوند، بنا بر این ما هم دقیقاً باید در مورد آنان همین‌طور عمل کنیم، یعنی برای ورود به اتاق فرزندمان باید در بزنیم و هرگز به یک‌باره وارد اتاق آنان نشویم و زمانی که در اتاق‌شان حضور ندارند به لوازم شخصی‌ آن‌ها دست نزنیم. باید به فرزندان‌مان اعتماد داشته باشیم و به آن‌ها احترام بگذاریم. در کلام ساده این که اگر می‌خواهید فرزندان به حد و مرزها احترام بگذارند ابتدا خود ما باید به حد و حدودهای تعیین شده احترام بگذاریم.

 ارزش فردی = احترام

فرزند شما باید بداند به عنوان یک انسان صاحب ارزش است و مانند سایرین مورد احترام است. این حس به فرزندان می‌آموزد که اگر خود را محترم نشمارند، نمی‌توانند احترام دیگران را حفظ کنند. فرزندتان را تشویق کنید تا به خوبی از خودش مراقبت کند. اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی استراحت می‌کند. لباس آراسته و پاکیزه می‌پوشد و از خوراک مناسب و کافی برخوردار است. کودکان به همان چیزهایی اعتقاد پیدا می‌کنند که والدین به آن اعتقاد دارند.

 استقلال آن‌ها را پایه‌ریزی کنید

برای پذیرفتن مسئولیت از طرف بچه‌ها باید با در نظر گرفتن شرایط سنی آن‌ها اقدام به واگذاری امور به آن‌ها کنیم که این مسئولیت‌پذیری گامی اساسی برای کسب استقلال و احترام است. لازمۀ انجام صحیح و درست کار توسط فرزندان، اعتماد والدین به آن‌ها است.

همیشه به فرزندتان بگویید که دوستش دارید

عبارت “بچه‌های من می‌دانند که من بسیار دوست‌شان دارم” مناسب نیست. من هم اطمینان دارم که آن‌ها می‌دانند، اما به این فکر کنید که وقتی حتی بدون دلیل آن‌ها را در آغوش می‌کشید و می‌بوسید چه احساس خوبی در آن‌ها ایجاد می‌کنید. هرگز از این‌که به فرزندتان نشان دهید که چقدر دوستش دارید، نترسید. مجبور نیستید دایم آن‌ها را نوازش کنید، بلکه یک بوسه شب به خیر، یک بوسۀ خداحافظی و یک در آغوش کشیدن، هنگامی که به خانه می‌آید، می‌تواند این راهِ به ظاهر سخت و طولانی را هموار کند.

احترام گذاشتن در واقع یک نوع نگرش است. احترام گذاشتن و رفتار احترام‌آمیز به یک کودک کمک می‌کند که در زندگی موفق باشد. اگر کسی برای هم‌سالان خویش، والدین‌اش یا حتا برای خودش احترام قائل نباشد تقریباً موفقیت‌اش غیرممکن خواهد بود. یک فرزند مودب مراقب رفتارش با اعضای خانواده و تمام کسانی که با آن‌ها ارتباط دارد، است و همراه خوبی برای هم‌سالان خودش محسوب می‌شود.

در مکاتب نیز مهم است تا آموزش‌هایی در مورد رفتار احترام‌آمیز به فرزندان داده شود، اما فراموش نکنید که این شما هستید که بیش‌ترین تاثیر و نفوذ را در تربیت فرزندانِ خود دارید.

منبع: وبسایت http://www.more4kids.info با ترجمۀ فارسی در روزنامۀ همشهری

یادداشت: نشر مطالب روان آنلاین فقط با ذکر تمام منابع آزاد است!

درباره‌ی اسماعیل درمان

اسماعیل درمان، ماستر روانشناسی بالینی و مدیر وبسایت روان آنلاین است. شما می‌توانید از طریق صفحۀ «تماس با ما» یا صفحۀ فسبوک روان آنلاین به او و گروه کاری روان آنلاین پیام بفرستید. خوانندگانی که نمی‌خواهند نام شان ذکر شود این را در پیام خود مشخص کنند. گروه روان آنلاین به حفظ هویت خوانندگان احترام می‌گذارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.