چند روش‌ موثر مطالعه

وبسایت داکتران بدون مرز

ویرایش: داکتر اسماعیل درمان

 

متاسفانه در مکتب و دانشگاه چیزی راجع به چگونه درس‌خواندن به‌ما نمی‌آموزند. اما یادگیری و مطالعه رابطه‌ی تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر دارند، تا جایی که می‌توان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر دانست. برای این‌که یادگیری افزایش یابد باید قبل از هرچیز مطالعه‌ی فعال و پویا داشت و روش‌های درست مطالعه را آموخت.

بسیاری از شاگردان و محصلین روش‌های مطالعه را به‌صورت درست نمی‌دانند

شیوه صحیح مطالعه، چهار امتیاز خوب زیر را به‌دنبال دارد:

۱- زمان مطالعه را کاهش می‌دهد.

۲- میزان یادگیری را افزایش می‌دهد.

۳- مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی‌تر می‌کند.

۴- حفظ اطلاعات را آسان‌تر می‌سازد.

برای داشتن مطالعه‌ی فعال وپویا نوشتن نکات مهم درحین خواندن ضروری است تا برای مرور مطالب، دوباره کتاب را نخوانده و در زمانی کوتاه از روی یادداشت‌های خود مطالب را مرور کرد.

یادداشت‌برداری بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت، چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد.

خواندن بدون یادداشت‌برداری یک علت مهم فراموشی است.

شش روش مطالعه

خواندن بدون نوشتن، خط کشیدن زیرنکات مهم، حاشیه‌نویسی، خلاصه‌نویسی، کلید‌برداری، و خلاقیت و طرح شبکه‌ای

۱- خواندن بدون نوشتن: این روش نادرست مطالعه است. مطالعه فرآیندی (پروسه) فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را با صدای بلند ادا کرد و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه‌جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز، خصوصا قبل از امتحان، بتوان از روی نوشته‌ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجدداً به خاطر سپرد.

۲- خط کشیدن زیر نکات مهم: این روش تا حدی نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش کاملی برای مطالعه نیست، چرا که در این روش بعضی از افراد بجای آنکه تمرکز و توجه بروی یادگیری و درک مطالب داشته باشند ذهن‌شان معطوف به خط‌کشیدن زیر نکات مهم می‌گردد. حداقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملاً درک کنند و سپس زیر نکات مهم خط بکشند، نه آن‌که در کتاب بدنبال نکات مهم بگردند تا زیر آن را خط بکشند.

۳- حاشیه‌نویسی: این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است، ولی بازهم روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست. لیکن این روش می‌تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.

۴- خلاصه‌نویسی: در این روش شما مطالب را می‌خوانید و آنچه را که درک کرده اید بصورت خلاصه به‌روی کتابچه یادداشت می‌کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روش‌های قبلی بهتر می‌باشد، چرا که در این روش ابتدا مطالب را درک کرده سپس آنها را یادداشت می‌کنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست.

۵- کلید‌برداری: کلید‌برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است. در این روش شما بعد از درک مطالب، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می‌کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاه‌ترین، راحت‌ترین، بهترین و پرمعنی‌ترین کلمه‌ی است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می‌شود. (این البته برای حفظ دسته‌بندی‌ها بیشتر کاربرد دارد، مثلا دسته‌بندی مشخصات یک مریضی، یا ویژگی‌های یک ماده و…)

۶– خلاقیت و طرح شبکه‌ای: این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصاً فراگیری مطالب درسی است. در این روش شما مطالب را می‌خوانید بعد از درک حقیقی آنها نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می‌کنید و در واقع نوشته‌های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می‌کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می‌کنید تا در دفعات بعد به جای دوباره‌خوانی کتاب، فقط به طرح شبکه‌ای مراجعه کرده وبا دیدن کلمات کلیدی نوشته شده، آنها را خیلی سریع مرور کنید. این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش داده، درس خواندن را بسیار آسان کرده و بازدهی مطالعه را افزایش می‌دهد.

در پهلوی یادگیری روش‌های موثر مطالعه، باید شرایط مطالعه را نیز در نظر گرفت

شرایط مطالعه

شرایط مطالعه مواردی هستند که با دانستن، بکارگیری و یا فراهم نمودن آنها، می‌توان مطالعه‌ی مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می‌آموزند که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید، و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید. با دانستن آنها می‌توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کنید و مطالعه‌ی فعال‌تر داشته باشید:

۱- شروع درست: برای موفقیت در مطالعه باید درست آغازکنید.

۲- برنامه‌ریزی: یکی از عوامل اصلی موفقیت داشتن برنامه منظم است.

۳- نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد.

۴- حفظ آرامش: آرامش تمرکز را تقویت می‌کند.

۵- استفاده صحیح از وقت

۶- سلامتی و تن‌درستی: عقل سلیم در بدن سالم است.

۷- تغذیه مناسب: تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.

۸- دوری از مشروبات الکلی: مصرف مشروبات الکلی موجب ضعف حافظه می‌شود.

۹- ورزش: در حفظ سلامتی بسیار کمک کننده است.

۱۰- خواب کافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می کند.

۱۱ –درک مطلب: آنچه در حافظه بلند مدت باقی می‌ماند، درک مطلب است نه نقل خط به خط و دقیق مطلب.

  چند توصیه مهم که بایدفراگیران علم ازآن مطلع باشند:

۱- حداکثر زمانی که افراد می‌توانند فکر خود را برروی موضوعی متمرکز کنند بیش از ۳۰ دقیقه نیست، یعنی باید سعی شود حدود ۳۰ دقیقه بروی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالعه داشت و حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه استراحت نمود سپس مجدداً با همین روال شروع به مطالعه کرد.

۲- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمایید چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه هضمی می‌شود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خون‌رسانی به مغز کاهش می‌یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته می‌شود. از مصرف الکل و دوا نیز حتی‌الامکان خودداری کنید.

۳- اگر یادداشت بردارید خود را از حفظ کردن و به‌یادسپاری مطالب راحت می‌کنید. بعلاوه شما هم‌زمان نمی‌توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید. اول مطلب را درک کرده و بعد یادداشت‌برداری کنید.

پیوند به مطلب: http://www.pezeshk.us/?p=4000

یادداشت: نشر مطالب روان آنلاین با ذکر منبع آزاد است!

درباره‌ی اسماعیل درمان

اسماعیل درمان، ماستر روانشناسی بالینی و مدیر وبسایت روان آنلاین است. شما می‌توانید از طریق صفحۀ «تماس با ما» یا صفحۀ فسبوک روان آنلاین به او و گروه کاری روان آنلاین پیام بفرستید. خوانندگانی که نمی‌خواهند نام شان ذکر شود این را در پیام خود مشخص کنند. گروه روان آنلاین به حفظ هویت خوانندگان احترام می‌گذارد.

۱۱ نظر

  1. تشکر ،بسیار مفید بود.
    موفق باشيد.

  2. Machine translation failed. retry

  3. ایول برای موضوع lectureزبانم انتخاب میکنم انشاالله منو رتبه اول کلاس میکنه

  4. Machine translation failed. retry

  5. عالی است دست گلتان درد نکند !!!!

  6. Machine translation failed. retry

  7. عالی بود من برای تحقیقم از این ها تونستم کمی کمک بگیرم.
    ممنونم

  8. Machine translation failed. retry

پاسخ دادن به اسماعیل درمان لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.