آتیزم (درخودمانده‌گی/اوتیسم) چیست؟

چاپ

 تهیه و ترجمه: داکتر هامش درویش

ویرایش: اسماعیل درمان 

آتیزم یک نوع اختلال رشدی است که چگونگی برقرار کردن رابطه فرد با افراد دیگر و چگونگی احساس و برداشت شخص از محیط ماحولش را متاثر می‌گرداند.

آتیزم با رفتارهای ارتباطی و گفتاری غیر طبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال در سال‌های اول عمر بروز می‌كند، اما علت اصلی آن هنوز شناخته نشده است. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. اما وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبك زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز آتیزم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در ساحه‌ی برخوردها و تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به آتیزم در ارتباطات گفتاری و غیرگفتاری، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌ها و بازی‌های دسته جمعی، مشكل دارند.

آتیزم ارتباط با دیگران و دنیای خارج را دشوار می‌سازد. در برخی از موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگرانه نیز از نشانه‌های آتیزم می‌باشند. در افرادی که آتیزم دارند، حركات تكراری (تیک/tic) پاسخ‌های غیرمعمول به اشخاص، دلبستگی به اشیای بی‌ارزش و مقاومت برای تغییر نیز دیده می‌شود و ممكن است در حواس بینایی، شنوایی، لمسی (لامسه)، بویایی و چشایی (ذایقه) آن‌ها نیز حساسیت‌های غیرمعمول دیده شود.

 معیار اساسی اختلال در آتیزم، مشکل شدید و جدّی در ارتباط برقرار کردن است.

۵۰ درصد از اطفال اوتیستیك قادر نیستند از زبان به عنوان وسیله‌ی اصلی برقراری ارتباط با سایرین استفاده نمایند. ناتوانی به كار بردن کلمه‌ی “من” از خصوصیات گفتاری این کودکان است. از مشکلات دیگر گفتاری، تكرار كلمات و جملات اطرافیان می‌باشد.

علت آتیزم چیست؟

آتیزم یك اختلال دیرپا با منشابیولوژیک و جنتیک است كه باعث اختلال عملكرد عصبی – روانی می‌شود. آتیزم عارضه‌ی شایعی است كه وقوع آن تا ۲۰ مورد در هر ۱۰۰۰۰ تولد زنده می‌رسد. اگر چه علت اصلی آن كاملاً شناخته نشده است، اما در سال‌های اخیر مطالعات زیادی در این زمینه صورت گرفته است. در بسیاری از خانواده‌ها سابقه آتیزم وجود داشته است كه ریشه ژنتیك را مطرح می‌كند، اگر چه تا به حال ژن خاصی كه مربوط به آتیزم باشد شناخته نشده است. پژوهشگران در مورد نقش ژنتیك در سبب‌شناسی آتیزم اختلاف نظر دارند و عده‌ای از آن‌ها تركیب چندین ژن را به عنوان علت اختلال مطرح می‌كنند. چندین نظریه درباره‌ی آتیزم مطرح شده كه هیچ‌یک به طور دقیق ثابت نشده است.

 کودکانی که از آتیزم رنج می‌کشند اطفال سركش و لجوجی نیستند كه خود رفتارهای‌شان را انتخاب كرده باشند. آتیزم به دلیل داشتن والدین بد هم ایجاد نمی‌گردد، به علاوه هیچ عامل روانی خاصی در خصوص تأخیر رشد طفل شناخته نشده است. لذا آتیزم در جمله بیماری های روانی دسته بندی نمی‌شود.

علایم آتیزم کدام‌ها اند؟

افراد مبتلا به آتیزم معمولاً حداقل نصفی از علائمی ذیل را نشان می‌دهند:

• مشكلات شدید در گفتار
• مشکل در ابراز نیازها و استفاده از اشارات و حركات به جای كلمات
• بکارگیری معكوس از ضمایر، مثلاً به جای «من،» «تو» می‌گویند
• تکرار کردن كلمات و جملات دیگران
• خنده و گریه‌های بدون علت
• نگرانی و اضطرب بدون علت
• ناتوانی برقرار کردن رابطه با دیگران
• ناتوانی برقرار کردن تماس چشمی
• ناتوانی در یادگیری در روش‌های آموزشی رایج
• مشکل در بازی کردن با اسباب‌‌بازی
• چرخیدن و تاب خوردن به دور خود
• نترسیدن از جاهای خطرناک
• بیش‌فعالی یا كم‌فعالی
• پاسخ ندادن به صداها، به طوری که به نظر می آید ناشنوا هستند، در حالی که حس شنوایی شان مشکل ندارد.

 باورهای نادرست درمورد آتیزم:

• همۀ کودکانی که آتیزم دارند، نبوغ نیز دارند.
• کودکان اوتیستیک صحبت نمی‌كنند.
• کودکان اوتیستیك قادر نیستند تا ابراز محبت کنند.

این کودکان تحریک‌های حسی را به صورت متفاوت درک می‌كنند كه این ادراک باعث اشكال در ابراز محبت و برقراری ارتباطات عاطفی در آن‌ها می‌شود. اما به هر صورت این کودکان می‌توانند محبت كنند.

یادداشتی برای والدین

اساسی‌ترین معیارات در سلامت روانی خانواده، پذیرش استعدادها، تفاوت‌های فردی و بعضاً معیوبیت‌ها و ناتوانی‌ها می‌باشد که ممکن است یک یا چند فرد خانواده از آن رنج ببرند.

با در نظر گرفتن توانایی‌های فرزند و با دلگرمی هر چه بیشتر با همراهی همه افراد خانواده،لازم است ناتوانی‌های کودکان خود از قبیل مشكلات حسی، حركتی و ذهنی را بشناسیم و با قرار دادن طفل در جایگاه مناسب موافقت نماییم تا شاهد پیشرفت هرچه بیشتر او باشیم.

براساس آخرین تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که افراد دارای آتیزم در حال حاضر از این ناتوانی رهایی نمی‌یابند. آتیزم از بیماری‌های نادر به شمار می‌رود که قسمت فعال مغز را تا حدودی از بین می‌برَد.

در پژوهش انجام شده توسط روان شناسان و داکتران آمریکایی، مشخص شده است که این دسته از بیماران هیچ‌گاه به مرحله‌ی کامل آرامش نمی‌رسند و باید تحت نظر متخصصین باتجربه تا آخر عمر زندگی کنند. محققان در تلاش اند تا با مطالعه بر روی قسمت فعال مغز این افراد، راه درمانی طولانی‌تر و اثر بخشی را بیابند.

منابع:

1- آتیزم چیست؟ پیوند به نوشته:
http://www.autism.org.uk/about-autism/autism-and-asperger-syndrome-an-introduction/what-is-autism.aspx

2- آیا آتیزم یک اختلال روانی است؟ پیوند به نوشته:

http://www.psychologytoday.com/blog/in-practice/200807/dear-abby-is-autism-mental-illness

3- این لینک ویدیوی است که چگونه یک کودکی که مبتلا به آتیزم است با حمایت والدین و متخصصین توانسته توانایی خود را در اجرای موسیقی و ابراز محبت نشان دهد:
http://www.eonline.com/news/355489/watch-katy-perry-s-amazing-duet-with-autistic-girl-at-benefit-gala

عکس برگرفته از وبسایت Salon

 یادداشت: نشر مطالب روان آنلاین فقط با ذکر منبع یا اجازۀ رسمی از مدیریت وبسایت مجاز است!